PAWEŁ VI - Audiencja Generalna 29 stycznia A.D. 1969

DĄŻENIE KOŚCIOŁA POSOBOROWEGO

Fragment

(...)
Odwołujemy się rzeczywiście do Waszej dobrej woli. Zakładamy, że jest ona świadoma i szczera i dlatego gotowa do podjęcia się takiej sprawy i takiej formy dobra, dla jakich warto złożyć dar z siebie. Taką sprawą jest sprawa Chrystusa ukazująca się nam w połączeniu ze sprawą Kościoła, który jest kontynuacją Chrystusa i który jest planem tajemniczym, ale widzialnym, jest Królestwem, jest znakiem i narzędziem, jak uczy nas o tym Sobór poprzez wiele obrazów czerpanych z Objawienia.

Taką zaś formą dobra, dla której warto złożyć z siebie dar, jest ten sam Sobór w swoich tekstach i w swoim duchu, jak to Lud Boży pojmuje i wypowiada, a Urząd Nauczycielski i Urząd posługujący Kościoła - charyzmatyczny i odpowiedzialny, z powagą przedstawia i wprowadza w życie.

Innymi słowy, Sobór jest odpowiedzią na dobrą wolę tych, którzy pragną żyć Chrystusem i tak działać, by Chrystus żył w naszych czasach. Sobór jest nie tylko wielkim pouczeniem doktrynalnym, ale także wielkim impulsem moralnym. Sobór podsuwa umysłowi wspaniały obraz prawd wiary, i chociaż nie zamierza przedstawiać organicznej i pełnej ich syntezy, to jednak w wielu miejscach odwołuje się do źródeł Pisma św. i autentycznej Tradycji, w innych znów miejscach tłumaczy je i rozwija, a zarazem - i to chcemy teraz podkreślić - nadaje energiczny impuls do działania. Sobór jest i nauką, i pobudką do czynu: jest dogmatyczny i moralny, jest światłem dla dusz i odnowieniem ich praktycznego działania, tak osobistego, jak i wspólnotowego.

Takie są intencje Kościoła soborowego. Ale czy wszędzie i przez wszystkich są zrozumiane w całej swej rzeczywistości? Czy to, co widzimy, zadowala Waszą dobrą wolę, a także dobrą wolę całej wielkiej wspólnoty kościelnej? Oto ważkie pytanie.

Znamy dwie odpowiedzi negatywne. Pierwsza kryje się w niecierpliwości, która chciałaby szybko zrealizować to, co Sobór przedstawił. Niecierpliwość wyraża się niekiedy w nietolerancji, gdy sądzi, że należy się uciekać do bezpośrednich zastosowań bardziej rewolucyjnych niż reformatorskich, bez względu na zgodność historyczną i logiczna innowacji wprowadzanych w życie katolickie. Ta postawa doprowadza nieraz do nieroztropności, do powierzchowności, do manii nowości dla nowości, do naśladownictwa mody kwestionowania i do samowoli nieposłuszeństwa.

W związku z tym trzeba się zastanowić nad długodystansową ekonomią Ewangelii, bynajmniej nie wybuchową i nie podobną do ognia z nieba niweczącego wszelki opór, ale raczej podobną do ziarna, które wydaje owoc w cierpliwości i w stopniowym swym rozwoju zawiera poszanowanie wolności, metodę miłości i zaufania - nie fatalistycznego, ale mądrego i przewidującego - zaufania w działalność ludzką zgodną z działalnością Boga.

Druga negatywna odpowiedź jest również złożona i wymagałaby dokładnej i angażującej analizy psychologicznej. Dlaczego Kościół po Soborze pod pewnymi względami nie znajduje się w lepszej sytuacji niż przedtem? Dlaczego tyle niekarności, takie zaniedbanie norm kanonicznych, tyle wysiłku zmierzającego do zeświecczenia, taka śmiałość w planowaniu przemian struktur kościelnych, taka chęć upodobnienia życia katolickiego do życia laickiego, takie zaufanie w rozważania socjologiczne, a nie w teologiczne i duchowe? Wielu mówi: Kryzys wzrostu. Oby tak było. Ale czy nie jest to także kryzys wiary? Kryzys zaufania niektórych synów Kościoła do samego Kościoła? Są tacy, którzy badając to alarmujące zjawisko mówią o stanie ciągłej wątpliwości odbierającej siły szeregom duchowieństwa i wiernych. Mówią o nieprzygotowaniu, o bojaźliwości, o lenistwie. Niektórzy wprost oskarżają o strach czy to władzę kościelną, czy wspólnotę ludzi dobrych, gdy jedna i druga bezkarnie, bez sprostowań, bez reakcji dopuszcza na naszym terenie do przewagi pewnych prądów wykazujących nieład lub poddaje się - jakby w pewnym kompleksie niższości - pod panowanie tez dyskusyjnych, utrzymujących się w opinii publicznej za pośrednictwem bogatych środków społecznych i społecznego przekazu - tez często mało potrzebnych lub obcych duchowi Soboru. Czynią to - jak się mówi - w obawie, by nie popełnić czegoś gorszego lub by nie okazywać się za mało nowoczesnymi i gotowymi do upragnionej odnowy.
(...)

Wybór fragmentu i podkreśleń Sanctus.pl

Źródło: Paweł VI, "Trwajcie Mocni w wierze", Kraków 1974