Drodzy bracia i siostry, dzień dobry,

W poprzednich katechezach usiłowaliśmy ukazać naturę i piękno Kościoła oraz zadaliśmy sobie pytanie, co dla każdego z nas oznacza przynależność do tego ludu, ludu Bożego, który jest Kościołem. Nie możemy jednak zapominać, że jest wielu braci, którzy wraz z nami podzielają wiarę w Chrystusa, ale przynależą do innych wyznań czy tradycji odmiennych od naszej. Wielu, także w obrębie naszego Kościoła katolickiego, pogodziło się z tym podziałem, który na przestrzeni dziejów był często przyczyną konfliktów i cierpień, a nawet wojen - to jest powodem do wstydu. Także i dziś relacje nie zawsze naznaczone są szacunkiem i serdecznością... A my jaką postawę zajmujemy wobec tego wszystkiego? Czy i my jesteśmy pogodzeni z tym podziałem, jeśli nie wręcz obojętni? Czy też głęboko wierzymy, że można i trzeba podążać ku pojednaniu i pełnej komunii? Pełna komunia - to znaczy móc wspólnie uczestniczyć w ciele i krwi Chrystusa.

Podziały między chrześcijanami, zadając ranę Kościołowi, zadają też ranę Chrystusowi, my podzieleni zadajemy Chrystusowi ranę: Kościół jest bowiem ciałem, którego Chrystus jest głową. Dobrze wiemy, jak bardzo Jezusowi leżało na sercu, aby Jego uczniowie trwali zjednoczeni w Jego miłości. Wystarczy pomyśleć o Jego słowach zapisanych w siedemnastym rozdziale Ewangelii św. Jana, modlitwie skierowanej do Ojca tuż przed męką: „Ojcze Święty, zachowaj ich w Twoim imieniu, które Mi dałeś, aby tak jak My stanowili jedno”. Ta jedność była już zagrożona, kiedy Jezus był między swymi uczniami: w Ewangelii przypomniano bowiem, że apostołowie dyskutowali między sobą, który z nich jest największy, najważniejszy. Jednakże Pan w imię Ojca bardzo nalegał na jedność, dając do zrozumienia, że nasze przepowiadanie i świadectwo będą o tyle bardziej wiarygodne, o ile my jako pierwsi będziemy zdolni do życia w jedności i miłowania się nawzajem. Właśnie to, dzięki łasce Ducha Świętego, później dogłębnie zrozumieli apostołowie i wzięli sobie do serca - do tego stopnia, że św. Paweł będzie błagał wspólnotę w Koryncie następującymi słowami: „Upominam was, bracia, w imię Pana naszego Jezusa Chrystusa, abyście byli zgodni, i by nie było wśród was rozłamów; byście byli jednego ducha i jednej myśli”.

Kościół podczas swego pielgrzymowania w dziejach kuszony jest przez Złego, który usiłuje go podzielić, i niestety został naznaczony poważnymi i bolesnymi podziałami. Niekiedy podziały te trwają od dawna, aż po dzień dzisiejszy, i z tego powodu trudne okazuje się zrekonstruowanie wszystkich motywacji, a nade wszystko znalezienie możliwych rozwiązań. Przyczyny, które doprowadziły do rozłamów i podziałów, mogą być najróżniejsze: od rozbieżności dotyczących zasad dogmatycznych i moralnych oraz różnych koncepcji teologicznych i duszpasterskich, przez motywy polityczne i współżycia społecznego, aż po konflikty spowodowane antypatiami i ambicjami osobistymi... Pewne jest, że w taki czy inny sposób za tymi rozdarciami zawsze kryją się pycha i egoizm, będące przyczyną wszelkiej niezgody i czyniące nas nietolerancyjnymi, niezdolnymi do słuchania i akceptacji ludzi, którzy mają różną od nas wizję czy stanowisko.

Czy wobec tego wszystkiego istnieje coś, co każdy z nas jako członek świętej matki Kościoła może i powinien uczynić? Niewątpliwie nie może zabraknąć modlitwy, w kontynuacji i jedności z modlitwą Jezusa - modlitwy o jedność chrześcijan. A Pan wraz z modlitwą wymaga od nas ponownej otwartości: prosi nas, byśmy nie zamykali się na dialog i spotkanie, ale byśmy przyjmowali to wszystko, co wartościowe i pozytywne zostaje nam ofiarowane także przez osoby myślące inaczej niż my i zajmujące inne stanowisko. Wymaga od nas, byśmy nie wpatrywali się uporczywie w to, co nas dzieli, ale raczej na to, co nas łączy, starając się lepiej znać i miłować Jezusa i dzielić się bogactwem Jego miłości. A to konkretnie pociąga za sobą posłuszeństwo prawdzie oraz zdolność do przebaczenia sobie nawzajem, poczucia się częścią tej samej rodziny, uważania siebie za dar jeden dla drugiego i czynienie wspólnie wielu rzeczy dobrych, wielu dzieł miłosierdzia.

To bolesne, ale istnieją podziały, my chrześcijanie jesteśmy między sobą podzieleni, ale wszyscy mamy coś wspólnego: wszyscy wierzymy w Pana Jezusa Chrystusa, wszyscy wierzymy w Ojca, Syna i Ducha Świętego. Po trzecie, wszyscy wspólnie pielgrzymujemy, jesteśmy pielgrzymami. Pomagajmy sobie wzajemnie. Ty sądzisz o tym w ten sposób, czy inny? W każdej z tych wspólnot są wspaniali teologowie: niech oni dyskutują, poszukują prawdy teologicznej, bo to jest ich obowiązkiem, a my pielgrzymujmy wspólnie, modląc się nawzajem za siebie i wypełniając dzieła miłosierdzia. W ten sposób tworzyć będziemy pielgrzymującą komunię. To nazywa się ekumenizmem duchowym: przebywanie wspólnie pielgrzymki życia, w naszej w wierze w Chrystusa Pana.

Często powiada się, że nie powinno się mówić o sprawach personalnych, ale nie umiem się oprzeć pokusie. Mówimy o komunii, komunii między nami. Jestem dziś bardzo wdzięczny Panu, bo właśnie mija 70 lat od dnia, kiedy przystąpiłem do Pierwszej Komunii Świętej. Ale wszyscy powinni wiedzieć, że przyjęcie Pierwszej Komunii Świętej oznacza wejście w komunię z innymi, komunię z naszymi współbraćmi w Kościele, ale także w komunię z tymi wszystkimi, którzy należą do innych wspólnot, ale wierzą w Jezusa. Dziękujmy wszyscy Panu za nasz chrzest, za naszą komunię, i aby ta komunia stała się komunią wszystkich razem.

Drodzy przyjaciele, podążajmy więc wspólnie ku pełnej jedności! Historia nas podzieliła, ale jesteśmy w drodze ku pojednaniu i jedności! To prawda, i wszyscy powinniśmy tego bronić. Wszyscy pielgrzymujemy ku komunii! A kiedy cel może nam się wydawać zbyt odległy, niemal nieosiągalny i ogarnia nas zniechęcenie, niech nam dodaje otuchy idea, że Bóg nie może nie słyszeć głosu swego Syna Jezusa i nie wysłuchać Jego i naszej modlitwy, aby wszyscy chrześcijanie byli naprawdę jedno. Dziękuję!

Pozdrawiając Polaków Franciszek powiedział:

Witam polskich pielgrzymów. Moi drodzy, Matce Bożej Królowej Różańca świętego zawierzamy razem wszystkie rodziny świata, prosząc o dar miłości przezwyciężającej każdą trudność i słabość, aby były zawsze zjednoczone i szczęśliwe. Módlmy się za Synod Biskupów, aby jego refleksja na temat rodziny oświecała i umacniała w drodze każdy „domowy Kościół”. Niech będzie pochwalony Jezus Chrystus!